Koronawirus

COVID-19

COVID-19 to choroba wywołana nowym koronawirusem SARS-CoV-2, o którym po raz pierwszy usłyszeliśmy w grudniu 2019 roku, po publikacji raportu o przypadkach wirusowego zapalenia płuc w Wuhan w Chinach.

Dlaczego COVID-19 jest niebezpieczną chorobą?

  • manifestuje się wieloma bardzo zróżnicowanymi objawami, od typowych dla grypy po zapalenie płuc, ostre bóle głowy czy zmiany skórne

  • posiada indywidualny dla każdego chorego przebieg o zróżnicowanej ciężkości, od braku objawów po ciężką niewydolność oddechową

  • w nowym wariancie wirusa, nawet bezobjawowy przebieg choroby wiąże się z ryzykiem zgonu

  • charakteryzuje się zróżnicowaną dynamiką, mówiąc kolokwialnie, stan chorego może się w każdej chwili poprawić lub nagle załamać

  • jest wysoce zakaźna

  • może wywoływać zróżnicowane, odległe w czasie i poważne powikłania

  • wirus mutuje a wraz z nim zmieniają się objawy i przebieg choroby

Jakie są typowe objawy COVID-19?

  • Gorączka

  • Suchy kaszel

  • Zmęczenie

  • Ból gardła

  • Bóle głowy

  • Utrata smaku lub węchu

Rzadziej występujące objawy to:

  • Ból mięśni

  • Biegunka

  • Różnego rodzaju wysypki skórne i przebarwienia skóry

  • trudności w oddychaniu

  • ból lub ściskanie w klatce piersiowej

Objawy Covid-19 pojawiają się zwykle w ciągu 5 do 14 dni od zakażenia, średnio w ciągu 7 do 10 dni.

Na czym polega leczenie COVID-19?

Aktualnie nie dysponujemy lekiem bezpośrednio zwalczającym wirusa, chociaż pojawiły się doniesienia o pewnej skuteczności leku remdesivir. Leczenie koncentruje się więc na leczeniu objawowym, które ma za zadanie wsparcie organizmu w czasie, kiedy walczy on z wirusem, na przykład:

W przypadku lekkiego przebiegu, w zależności od profilu pacjenta i manifestowanych objawów stosuje się między innymi:

  • leki przeciwgorączkowe

  • antybiotykoterapię, zwykle w celu uniknięcia nadkażeń bakteryjnych

  • leki przeciwzakrzepowe

  • leki wziewne przeciwzapalne i nawilżające

W przypadku niewydolności oddechowej w ciężkim przebiegu, podaje się dodatkowo także tlen, zazwyczaj w warunkach szpitalnych, aby nie wystąpiło niedotlenienie i w konsekwencji uszkodzenie organów chorego. Czasem podejmuje się próby podawania osocza ozdrowieńców.

Po przebyciu choroby należy wykonać badania kontrolne, aby uniknąć niektórych powikłań, szczególnie związanych z zakrzepicą, a które pojawiają się dość późno, zwykle dwa do trzech miesięcy po ustaniu objawów choroby.

Nowy (brytyjski) wariant wirusa

W ostatnim czasie częściej pojawiają się objawy przypominające grypę: kaszel, zmęczenie, ból gardła i mięśni, gorączka, problemy z zatokami, a rzadziej zaburzenia węchu i smaku. Dodatkowo wzrosła liczba doniesień o objawach żołądkowo-jelitowych, takich jak biegunka, kolka brzuszna lub podostra niedrożność jelit..

Zwiększyła się liczba przypadków pacjentów z bardzo zniszczonymi płucami i bardzo niską saturacją, nie zgłaszających przy tym objawów duszności.

Jeśli podejrzewamy, że przechodzimy Covid-19, warto na bieżąco monitorować saturację krwi za pomocą pulsoksymetru, który można nabyć w aptece. Saturację powinniśmy monitorować niezależnie od tego czy mamy duszności, czy nie. Ułatwi to wykrycie potencjalnie ciężkiego przebiegu choroby, przy jednocześnie skąpych lub łagodnych dolegliwościach. W przypadku znacznych trudności z oddychaniem należy niezwłocznie wezwać pomoc.

Mutacja brytyjska stanowi już przeszło 80% wszystkich przypadków zakażenia wirusem SARS-CoV-2 w Polsce. Jest ona nie tylko bardziej zakaźna, ale też około 60% bardziej śmiertelna. W dodatku objawy choroby różnią się nieco od typowych dolegliwości COVID-19. Według styczniowych danych z Wielkiej Brytanii w przebiegu choroby po zakażeniu wariantem B.1.1.7. występują:

  • 35 proc. -kaszel

  • 32 proc. -duże zmęczenie

  • 25 proc. -bóle mięśni

  • 22 proc. - ból gardła

  • 15 proc - zaburzenia węchu i smaku

Grupy ryzyka to między innymi: otyłość, cukrzyca, podeszły wiek.

Diagnozowanie choroby

Ze względu na niezbyt charakterystyczne objawy kliniczne rozpoznanie COVID-19 często opiera się na podstawie specjalistycznych badań laboratoryjnych. W diagnostyce laboratoryjnej dostępne są testy genetyczne (molekularne) oraz testy serologiczne.

  • Badanie molekularne pozwala na wykrycie materiału genetycznego wirusa. Wykonuje się wymaz z nosa oraz gardła. Zaletą testów molekularnych jest możliwość potwierdzenia zakażenia we wczesnej fazie, gdy jeszcze nie doszło do produkcji przeciwciał oraz możliwość wykluczenia aktywnej replikacji po przechorowaniu.

  • Testy serologiczne wykrywają przeciwciała skierowane przeciwko wirusowi, na podstawie próbki krwi pacjenta. Przeciwciała to białka produkowane przez komórki układu odpornościowego osoby zakażonej, która miała kontakt z patogenem. Zazwyczaj oceniane są dwie klasy przeciwciał – IgM oraz IgG. Badanie pomaga stwierdzić czy pacjent chorował na COVID-19, ponieważ przeciwciała są wykrywane dopiero po około piętnastu dniach od wystąpienia objawów COVID-19.

Powikłania po przebyciu COVID-19

Powikłania po przejściu Covid-19 są częste i dotykają zarówno osoby ciężko przechodzące zakażenie, jak i chorych przechodzących chorobę niemal bezobjawowo. Często pojawiają się po około dwóch- trzech miesiącach po zakażeniu i mogą być poważniejsze w skutkach niż sama choroba.

Zespoły zmęczeniowe

Do najczęściej występujących powikłań po przejściu COVID-19 należy długotrwałe zmęczenie porównywane do zespołu chronicznego zmęczenia. Przyczyny nie są dokładnie znane, mogą być związane z prawdopodobnymi zaburzeniami systemu odpornościowego i dalszą produkcją przeciwciał w organizmie jak i pozostającym po infekcji stanem zapalnym.

Problemy sercowo-naczyniowe

Innym, często spotykanym skutkiem ubocznym przejścia COVID-19, są problemy sercowo-naczyniowe. Pacjenci często uskarżają się na nierówne bicie serca i tachykardię. Ozdrowieńcy po przebyciu COVID-19 mogą mieć duszności wysiłkowe, które pojawiają się w trakcie ćwiczeń lub innego typu ruchu. Nawet u pacjentów w łagodny sposób przechodzących tę chorobę, tego typu skutki uboczne pojawiały się aż do 60 dni po zakażeniu.

„Mgła mózgowa”

To nowe określenie używane dla opisania innych skutków ubocznych COVID-19, zauważalnych zwłaszcza u pacjentów po ciężkim przebyciu tej choroby. Mają oni problemy z orientacją i komunikacją, skłonność do zapominania i niezdolność skupienia się na dłuższy czas.

Powstawanie zakrzepów:

Do innych powikłań zaobserwowanych u osób po przejściu COVID-19, zalicza się powstawanie zakrzepów w naczyniach krwionośnych, które mogą powodować wystąpienie udaru mózgu, zawału serca oraz problemy z nerkami i płucami. Początkowo zakrzepica występowała u pacjentów niezbyt często, jednak w ostatnim czasie u około 30% diagnozowanych przeze mnie pacjentów badania analityczne krwi zdradzają wystąpienie tego powikłania. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne ponieważ w wielu przypadkach zakrzepica przebiega bezobjawowo..

Inne powikłania:

Rzadsze powikłanie będące wynikiem zakażenia koronawirusem to zespół Guillaina-Barrego. Objawia się osłabieniem siły mięśniowej, a powodowane jest uszkodzeniem nerwów obwodowych.

Jakie badania wykonuje się po przejściu koronawirusa?

Badania obrazowe,

W zależności od przebiegu choroby u danego pacjenta wskazane może być wykonanie RTG klatki piersiowej, czasem także tomografii. W zależności od konkretnego przypadku wykonuje się je w trakcie lub częściej po przejściu choroby, w celu kontroli stanu płuc narażonych na ostre śródmiąższowe zapalenie w trakcie zakażenia.

Badania analityczne krwi

Często konieczne jest wykonanie podstawowych badań krwi, w tym morfologii, a także wykładników stanu zapalnego, krzepnięcia oraz badań oceniających funkcje podstawowych narządów uszkadzanych przez wirusa - przede wszystkim serca, nerek i wątroby ..