Bezsenność

Bezsenność - częsty i poważny problem zdrowotny

Bezsenność to subiektywne poczucie niezadowalającej ilości lub jakości snu. Składają się na nie utrudnione zasypianie, sen przerywany, przedwczesne wybudzenia, senność w ciągu dnia, uczucie zmęczenia, obniżenie nastroju oraz pogorszenie sprawności psychomotorycznej. Ze względu na czas trwania wyróżniamy bezsenność przygodną - trwającą do kilku dni, krótkotrwałą - do 3 tygodni oraz przewlekłą. Pamiętajmy, że bezsenność przygodna i krótkotrwała nie są chorobą, ale fizjologiczną reakcją, na przykład na sytuacje stresowe w życiu prywatnym, czy zawodowym.

Mimo, że pacjentów cierpiących na tę dolegliwość jest znacznie więcej w grupie osób starszych, to problem ten występuje także wśród osób w innych grupach wiekowych. Okresowo lub przewlekle bezsenność może dotykać nawet około 30% populacji dorosłych.

Bezsenność może występować zarówno jako samodzielny objaw chorobowy, jak również towarzyszyć chorobom psychicznym, takim jak depresja, mania, zaburzeniom lękowym i psychotycznym, zespołom otępiennym, zespołom odstawiennym w przypadku nadużywania alkoholu, narkotyków czy leków. Ponadto bezsenność często występuje także w chorobach somatycznych, na przykład przy nadczynności tarczycy, zespole bezdechu sennego, astmie oskrzelowej, POCHP, przewlekłej chorobie nerek, chorobie niedokrwiennej i niewydolności serca, chorobie refluksowej, RZS, w chorobach przebiegających z bólem, zespole niespokojnych nóg i wielu innych.

Jak zatem leczymy to schorzenie? Bezsenność wymaga przede wszystkim wdrożenia zasad tzw. prawidłowej higieny snu. Należy unikać spożywania alkoholu i substancji pobudzających, co najmniej 6 godzin przed pójściem spać - np. kawy zawierającej kofeinę, czy niektórych popularnych leków dostępnych bez recepty, na przykład pseudoefedryny, stosowanej w leczeniu ostrego nieżytu nosa. Ważnymi zaleceniami są również: kładzenie się do łóżka zawsze o tej samej porze, w ciemnym i cichym pomieszczeniu, wstawanie o tej samej godzinie, unikanie drzemek podczas dnia, obfitych posiłków przed snem, intensywnego wysiłku fizycznego 2-3 godz. przed snem oraz odpowiednie leczenie chorób towarzyszących.

Zazwyczaj stosujemy równolegle terapię farmakologiczną, przeważnie leki nasenne benzodiazepinowe oraz niebenzodiazepinowe, neuroleptyki nowej generacji, a także preparaty melatoniny. Pamiętajmy, że o zastosowaniu optymalnego leczenia decyzję powinien podjąć lekarz wspólnie z pacjentem, dlatego w przypadku utrzymywania się lub nasilenia bezsenności zawsze warto zasięgnąć porady specjalisty.

Autor: lek. Krzysztof Nietubicz, specjalista medycyny rodzinnej